پیامهای بهداشت محیطی

                             پیامهای بهداشت محیطی

بهداشت مساجد :
-         با پای پاکیزه و جوراب تمیز وارد مسجد شویم .
-         از خشک کردن صورت و دستها با پرده های مساجد و اماکن متبرکه پرهیز نماییم .
-         از لگن و تشتک آب راکد برای شستشوی استکان . نعلبکی در مساجد خودداری کنید .
-         جهت نوشیدن آب و شربت از لیوانهای عمومی استفاده نکنیم .
-         در حفظ بهداشت محیط مساجد و سرویسهای بهداشتی آن بکوشیم .
-         از وسایل مشترک از قبیل حوله . چادر و مقنعه در مساجد استفاده نکنیم .
-         فضای مسجد را با دود سیگار آلوده نکنیم .
-         مساجد را هر هفته خوشبو و معطر کنید .( بحار الانوار )
-         داخل مساجد مشو مگر با وضو ( مستدرک الانوار )
-         أی فرزند آدم هنگام رفتن به مسجد خود را با زینت بیارایید ( اعراف )
-         مسجد جایگاه انسانهایی است که پاکیزگی را دوست دارند و خداوند پاکیزگان را دوست دارد ( سوره توبه )
-         وقتی به مسجد میروید بهترین و پاکیزه ترین لباسها را بپوشید .
-         خانه مرا برای طواف کنندگان و نمازگزاران پاکیزه کن .( سوره حج )
-         در مساجد از لیوانهای یکبار مصرف استفاده کنید .
-         غبار روبی از مساجد مایه کسب آمرزش و رحمت الهی است ( وسائل باب )
-         غیر از مواقع انجام مراسم عبادی مانند احیاءو اعتکاف از بیتوته کردن و خوابیدن در مسجد خودداری کنید .
-         در صورت ابتلا به سرما خوردگی یا سایر بیماریهای مسری تا بهبود کامل از رفتن به مسجد خودداری نمایید .
-         از وضو گرفتن در حوض یا آب نمای مساجد خودداری کنید .
-         در تامین حرارت و برودت مساجد در فصول مختلف سال نکات ایمنی و بهداشتی را رعایت نمایید .
-         مساجد را پاکیزه نگه داریم . مسجد خانه خداست .
-         صدای بلند گوی مسجد باید به نحوی تنظیم شود که در داخل و خارج مسجد مایه آزردگی نگردد.  
 
* پیامهای بهداشت محیطی ( مواد غذایی)
ای مردم از آن چه در زمین است حلال و پاکیزه را بخورید . ( آیه 168 سوره بقره )
-         شیر پاستوریزه باید در یخچال نگهداری شده و قبل از انقضای تاریخ به مصرف برسد .
-         از خرید پنیرهای محلی جدا خودداری نمایید .
-         قوطیهای کنسرو سالم باید فاقد هر گونه بادکردگی و زنگ زدگی باشند .
-         قوطیهای کنسرو سالم باید فاقد هر گونه فرو رفتگی و ضرب دیدگی باشند .
-         تخم مرغ را هرگز نشویید و در صورت شستن سریعا مصرف کنید .
-         تخم مرغهای شکسته و ترک خورده بیشتر در معرض آلودگی هستند بنابراین خطر بهداشتی دارند .
-         آب سالم . دست تمیز . غذای سالم . ضامن سلامتی است .
-         غذاهای پخته را قبل از مصرف دوباره کاملا داغ کنید .
-         مراقب باشید غذاهای خام و پخته با هم تماس نداشته باشند .
-         محیط آشپزخانه را همواره تمیز نگهدارید .
-         غذاها را از دسترس حشرات . جوندگان و سایر جانداران دور نگهدارید .
-         همیشه از آب بهداشتی و سالم استفاده کنید .
-         همیشه از آب لوله کشی یا جوشیده یا ضدعفونی شده استفاده نمایید .
-         از مصرف یخ غیر بهداشتی خودداری کنید .
-         از شستن البسه و ظروف در آب شهرهای عمومی خودداری کنید .
-         مصرف معقول آب و اجتناب از آلوده ساختن آن نشانه هوشیاری و درک ما از محدودیتهای جدی منابع آب شیرین است.
-         آب آلوده یکی از مهمترین عوامل انتقال بیماریهاست .
-         آب سالم به همان اندازه که برای نوشیدن مهم است برای تهیه مواد غذایی نیز اهمیت دارد .
-         بروز بسیاری از بیماریهای حاد روده ای از طریق آب و غذاست .
-         از خرید هر نوع مواد خوراکی از فروشندگان دوره گرد خودداری نمایید .  
-         قبل از انبار کردن مواد غذایی از عدم آلودگی آنها به حشرات و کپکها مطمئن شوید .
-         غذا را بطور کامل بپزید .
-         کلید سلامت با رعایت بهداشت مواد غذایی .
-         از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیها با احتمال ألودگی شدید میکروبی مثل معجون و شیر موز خودداری نمایید .
-     در هنگام خرید مواد غذایی بسته بندی شده به تاریخ تولید ، تاریخ مصرف(انقضا) و پروانه ساخت آن توجه داشته باشید .
-         استفاده از انبرک و یا دستکش یکبار مصرف جهت تهیه ساندویچ و بسته بندی انواع شیرینی جات الزامی است .
-         سعی کنید غذا را تازه و برای مصرف یکبار تهیه نمایید .
-     تهیه مواد غذایی از فروشگاههایی که مشخصات بهداشتی دارند و عدم خرید از فروشندگان دوره گرد یکی از مهمترین راههای پیشگیری از بیماریهای روده ای است .
-         مواد غذایی را در ظروف یا محفظه های مطمئن قرار دهید تا در معرض هجوم موشها قرار نگیرد .
-         در صورت مشاهده مواد غذایی کپک زده أنها را سریعا از یخچال خارج و ظروف و یخچال ألوده را ضد عفونی نمایید .
-         از قرار دادن مواد غذایی به مقدار زیاد در یخچال خودداری نمایید .
-         قبل از قرار دادن گوشت . سبزی و میوه جات در یخچال آنها را شسته و ضد عفونی نمایید .
-         تغذیه سالم . حق همه است .
-         از خرید و مصرف شیرینی جات و تنقلات حاوی رنگهای مصنوعی به شدت پرهیز کنید .
-         آب سالم . هوای سالم . غذای سالم = زندگی سالم
-         رعایت بهداشت مواد غذایی . ضامن سلامتی
-     تاریخ تولید و انقضاء مصرف پروانه ساخت . پروانه بهره برداری . نشانی کارخانه سازنده باید بر مواد غذایی بسته بندی شده حک شده باشد .
-         استفاده از کیسه های پلاستیکی سیاه بازیافتی جهت بسته بندی مواد غذایی . غیر بهداشتی و ممنوع است .
-     افرادی که در محلهای تهیه . توزیع و طبخ مواد غذایی کار میکنند موظف به استفاده از رپوش . کلاه و داشتن کارت سلامتی هستند .
-         رعایت موازین بهداشتی در مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی گامی است به سوی سلامت جامعه
-         غذای پخته را حتما در یخچال نگهداری کنید .
-         از مصرف مجدد روغن حرارت دیده جدا خوداری نمایید .
-         روغن مایع را در محل خنک دور از نور و هوا نگهدارید .
-         نمک را کم مصرف کنید اما آنهم از نوع ید دار باشد .
-         از حرارت دادن زیاد و طولانی روغن مایع خودداری کنید .
-         غذاهای گوشتی را حتما در یخچال نگهدارید .
-         از خرید گوشت چرخ کرده آماده خودداری نمایید .
-         برای پیشگیری از بیماریهای روده ای حتما میوه و سبزیجات را با محلول پرکلرین ضدعفونی نمایید .
-         یکی از راههای پیشگیری از ابتلا به کیست هیداتیک سالم سازی سبزیجات طبق دستورالعمل میباشد .
-         سالم سازی سبزیجات شامل 4 مرحله است :
     1-پاکسازی از گل ولای  2- انگل زدایی با مایع ظرفشویی   3- ضدعفونی  4- شستشو با آب
-         سبزیجات و میوه جات خام را با محلول پرکلرین ضدعفونی نموده سپس مصرف نمایید .
-         سبزیجات خام را دوراز دسترس کودکان قرار دهید .
-         در هنگام پاک کردن سبزیجات از دست زدن به اشیاء دیگر خوداری نمایید .
-         به هنگام خرید سبزی از تماس آن با نان و سایر مواد غذایی جدا خودداری کنید .
 


*بهداشت محیط زندگی
-         مو ثرترین و مفید ترین راه مبارزه با حشرات و جوندگان بهسازی محیط است .
-          در صورتی که فضولات حیوانی زود خشک شود تخم و نوزاد مگس در آنها از بین میرود.
-          ضمن تمیز نگهداشتن محیط کار و زندگی خود از ورود مگس و سایر حشرات موذی جلوگیری کنید .
-         جداسازی محل نگهداری دام و طیور از محل زیست از انتقال بیماریها جلوگیری میکند.
-          به علت وجود انواع بیماریهای مختلف در حیوانات جدا از کشتار دام در منزل خودداری نمایید .
-         بهداشت محیط را رعایت کنیم .
-         بهداشت فردی را رعایت کنیم .
-         از تماس دست و اشیا، ( خودکار و پاک کن ... ) با دهان خودداری کنید .
-          همیشه دستها را قبل از غذا خوردن و قبل از خروج از توالت با آب و صابون به خوبی بشویید .
-         در صورت مشاهده هر گونه اسهال و استفراغ فرد مبتلا را به نزدیکترین مرکز بهداشتی . درمانی هدایت کنید .
-         با رعایت بهداشت همیشه سالم و شاداب زندگی کنید .
-         موارد تخلف از مقررات بهداشتی را به بهداشت محیط مرکز شهرستان محل سکونت خود اطلاع دهید.
-         زندگی بدون سلامتی خیر و سعادتی در آن نیست ( رسول اکرم ص)
-         جهت شستشوی دستها از صابون مایع استفاده کنید .
-         پیشگیری از بیماری ها آسانتر از درمان است .
-         به کودکان خود بیاموزیم در پاکیزگی محیط کوشا باشند .
-         خداوند توبه کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد ( قران کریم )
-         پاکیزگی جزیی از ایمان است .
-         سلامتی یکی از بزرگترین نعمتهای خداوند است با حفظ آن شکر نعمت الهی را به جا اوریم .
-         تندرستی برترین نعمت الهی است .( حضرت علی ع )
-         مسافرین گرامی : رعایت بهداشت فردی لذت بخش بودن مسافرت را تضمین میکند.
-         وجود شتر گلو در ابرو سنگ توالت از ورود موش جلوگیری میکند .
-         موریانه حشره ای است که ستون خانه هایتان را سست میکند و تخریب آنرا باعث میشود .
-         بهداشت محیط را جدی بگیریم .
-         استفاده از وسایل مشترک مانند لنگ و حوله و شانه در گرمابه ها موجب بیماری پوستی و مقاربتی میشود .
-         توجه داشته باشید که مدفوع کودکان خردسال نیز آلوده است وآنها نیز باید در توالت ها اجابت مزاج مایند .
- مدفوع حیوانات را از محل زندگی دور نگهدارید.
- آشپزخانه و وسایل آشپزی را تمیز نگهدارید .
- در تامین سلامت خود و جامعه فعالانه مشارکت کنیم .
-         هریک از ما میتوانیم پیک سلامت باشیم و مانع بروز بیماریها و عوارض آن شویم .
-         شبها ظروف غذاخوری را نشسته در ظرف شویی رها نکنید .
-         سعی نمایید شیر آب منزل شما چکه نکند تا آب مصرفی موش در اختیارش قرار نگیرد .
-         شهر ما . خانه ماست . همه با هم خانه خود را پر طراوت و شاداب نگهداریم .
-         خیابانها . اماکن و معابر عمومی را خانه خود دانسته و در تمیز نگهداشتن انها بکوشیم .
-         زندگی سالم در محیط سالم .
-         زباله ها را در کیسه های مخصوص نگهداری . بگذارید .
-         جمع آوری و دفن صحیح زباله و فاضلاب بهترین راه مبارزه با حشرات موذی و جوندگان است .
-         دفن بهداشتی زباله . دفن بیماریهاست.

از خوردن غذا و آشامیدنیها در رستورانها و مراکز عرضه مواد غذایی که موازین بهداشتی را رعایت نمی کنند، خودداری نمایید.
از آشامیدن آبهای فاقد "تابلوی آب آشامیدنی" در پارکها ، تفریحگاهها و کنار جاده ها خودداری نمایید.
از خرید آبمیوه،بستنی،آب زرشک و ...که توسط افراد دست فروش و دوره گرد عرضه میشود، خودداری نمایید.
از خرید مواد غذایی در پاکتهای پلاستیکی رنگی که از ضایعلت پلاستیکی تهیه می شود خودداری فرمایید
از خرید ومصرف گوشت دام هایی که به صورت غیر مجاز کشتار شده اند مانند گوشت های قطعه شده فاقد مشخصات،گوشت چرخ کرده آماده ولاشه های فاقد مهر کشتارگاه جدا خودداری نمایید.
در هنگام مصرف توجه فرمایید:
"آب فاقد تابلوی آب آشامیدنی می تواند باعث ایجاد بیماری وبا ،حصبه، فلج اطفال،هپاتیت A،اسهال روده ای و...شود "
قبل از سفر وسیله نقلیه خودرا مورد بازدید دقیق قرار داده و از سالم بودن کلیه قطعات و قسمت های آن از قبیل :ترمزها،باد لاستیک ،چراغ ها،موتورو....اطمینان حاصل نمایید(به ذهن خود اطمینان نکنید.)
در هنگام سفر توصیه می شود به همراه غذا "ماست"  مصرف کنید :
زیرا ماست باعث تقویت باکتری های مفید روده شده وآنرا در برابر پاره ای از میکروب های عامل اسهال مسمومیت مقاوم می کند.
به منظور حفظ محیط زیست،به هنگام مسافرت زباله های تولیدی را در کیسه های مخصوص ،جمع آوری ودر محل های مناسب دفع نمایید.
توصیه می شود به هنگام سفر از لیموترش ویا آبلیمو به همراه غذا استفاده نمایید.
با رعایت بهداشت محیط سلامت خود را تضمین کنید.
در صورت مشاهده تخلف از مقررات بهداشتی در مراکز تهیه وتوزیع مواد غذایی واماکن عمومی،مراتب را به بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان  اطلاع دهید.
از نشستن کودکان در صندلی جلوی اتومبیل جلوگیری نمایید.
در هنگام رانندگی از ریختن زباله وپوست میوه ها در سطح خیابان وجاده ها ومحیط اطراف خودداری نمایید.
آیامی دانیدکه....
با مصرف قلیان بیش از 600 نوع ماده سمی وسرطان زا وارد ریه فرد مصرف کننده واطرافیان می شود.
آیا می دانید که....تنباکوی میوه ای باعث ایجاد سرطان مثانه میشود.

پیام های بهداشتی مهم درباره پلاستیک!
*از ظروف پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید.
*بطری های آب پلاستیکی را در فریزر قرار ندهید.
*از لفافه و پوشش پلاستیکی در مایکروویو استفاده نکنید.
ماده شیمیایی Dioxin باعث بروز سرطان خصوصاً سرطان سینه می شود. دیوکسین یک سم بسیار قوی برای سلول های بدن است.
اخیراًتحقیقاتی توسط دکتر Edward Fujimoto مدیر برنامه ریزی سلامت بیمارستانCastle آمریکا راجع به دیوکسین و چگونگی عملکرد آن در بدن صورت گرفته که در نتیجه آن، توصیه های ذیل ارائه شده است.
نباید غذاهای خود را درظروف پلاستیکی در مایکروویو گرم کنید، مخصوصاً در مورد غذاهای حاوی روغن وچربی. او اعلام نموده ترکیب «چربی و حرارت بالا و پلاستیک» باعث آزادسازی دیوکسین به داخل غذا و در نهایت به درون سلول های بدن ما می شود.
به جای آن برای گرم کردن غذا استفاده از ظرف شیشه ای مثل پیرکس و چینی توصیه می شود، در این صورت شما همان نتیجه را از گرم کردن غذا فقط بدون دیوکسین می گیرید.

بطری های پلاستیکی آب را در فریزر برای انجماد قرار ندهید، چون این کار باعث آزادسازی سم دیوکسین از ظروف پلاستیکی می شود.
غذاهای فوری (Fast Food) و سوپ ها باید از ظرف یک بار مصرف تخلیه و در ظرف دیگری گرم شوند.
کاغذ بد نیست، ولی نمی دانیم که مطمئن تر از ظروف شیشه ای و غیره باشد.
وقتیکه قبلاً رستوران های غذای فوری (Fast Food) غذا را از ظروف یونولیت (Foam)به ظرف کاغذی جابجا کردند، مسئله دیوکسین یکی از دلایل انجام این کار بود.
لفافه های پلاستیکی فقط وقتی خطرناک هستند که برای پخت غذا در مایکروویو استفاده شوند.
فرآوریغذاها در حرارت خیلی بالا باعث حل شدن و آزاد شدن دیوکسین از پلاستیک وتزریق آن به داخل غذا می شود. به عنوان جایگزین، پوشاندن غذا با یک لفافکاغذی توصیه می شود

راهبرد بهداشت محیط در کنترل بیماری‌ها
همچنانکه اشاره شد، بسیاری از بیماری‌های واگیردار و نیز برخی از بیماری‌های غیر واگیر می‌توانند از طریق محیط به انسان منتقل شوند. در فرایند ابتلای انسان به بیماری‌هایی که محیط در آنها نقش دارد، می‌توان سه رکن اساسی “منبع” ، “نحوه انتقال” و “حساسیت فرد” را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. این سه رکن به صورت یک ساختار زنجیره ای در اشاعه بیماری‌ها و عوارض زیست محیطی دخیل هستند. گرچه کنترل و حذف یک بیماری با منشاء، محیطی با حذف هر یک از این ارکان ممکن است، ولی راهبرد اساسی بهداشت محیط ایجاد موانع متعدد در هر یک از این ارکان است. این ایده به فلسفه ایجاد “موانع چندگانه” در سازگان یک بیماری موسوم است. این موانع چندگانه سرانجام شیوه مطمئن و موثری در مهار و پیشگیری بیماری‌های منتقله از محیط در اختیار خواهد گذاشت. در کنترل یک بیماری منتقله از محیط می‌توان به طور نظری راهکارهای مختلفی جهت مهار و حذف بیماری طراحی کرد. دیدگاه راهبردی بهداشت محیط در کنترل بیماری‌ها، ‌ایجاد و گسترش موانع متعدد در مسیر یک بیماری است در برقراری این موانع چندگانه همواره ملاحظات اقتصادی و هزینه - اثربخشی مهمترین عوامل خواهند بود. ذیلا به شرح و بسط معیارهای سه رکن مذکور که نهایتا هدف کنترل و پیشگیری از بیماری‌های منتقله توسط محیط را دنبال می‌کنند، خواهیم پرداخت.
کنترل منبع ( کنترل عامل بیماری)
یکی از راه های موثر کنترل بیماری‌های منتقله توسط محیط، مبارزه با عامل اصلی بیماری به شمار می‌رود. شاید در مورد  بیماری‌های میکروبی این تفکر بسیار موثر باشد، ولی در مواجهه با عوامل شیمیایی بیماری‌زا در دراز مدت که در بسیاری از موارد حذف کامل آنها در محیط امکان پذیر نباشد، این کار عملا میسر نیست. به طور مثال می‌توان تماس دراز مدت با برخی از عوامل سرطان‌زا، جهش‌زا و مخرب موجود در آب، هوا و مواد غذایی را ذکر کرد. وجود غلظت‌های اندک برخی از مواد شیمیایی در کلیه عناصر محیط امروزه به دلیل تولید و کاربرد گسترده مواد شیمیایی در زندگی بشر اجتناب ناپذیر به شمار می‌روند. به هر صورت در برخی از شرایط کنترل منبع بیماری و از بین بردن کامل عامل یا عوامل بیماری کاری عملی و میسر نیست. معیارهایی که در راهکار کنترل منبع بیماری می‌توان در نظر داشت، عبارتند از:
•        تغییر و جایگزینی مواد خام یا فرایندهای صنعتی جهت کاهش هرچه بیشتر ترکیبات مضر. به عنوان مثال استفاده از سوخت‌های محتوی گوگرد کمتر یا جایگزینی گاز طبیعی، حذف تولید مواد شیمیایی نظیر پلی کلرینیتد بی فنیل، جلوگیری از دفع و انتشار آلاینده ها در محیط از طریق کاربری دستگاه های کنترل و حذف آلاینده ها، کاهش تخلیه آلاینده های سمّی به محیط به مقادیر قابل قبول
•        انتخاب پاکترین منبع آب آشامیدنی موجود به گونه ای که تا حد امکان عاری از عوامل بیولوژیکی و مواد شیمیایی معدنی و آلی و سمی باشد
•        تامین آب حاوی مقادیر مواد معدنی در حدّ بهینه مثلا فلوئورزَنی به آب و کنترل سختی
•        ممنوع کردن صید ماهی و صدف خوراکی از آب‌های آلوده به عوامل بیماری زا، متیل جیوه و پلی کلرینیتد بی فنیل
•        قانونمند کردن فرایند تولید، فرآورش و عرضه مواد غذایی جهت حصول اطمینان از سالم بودن مواد غذایی ( نبود عوامل بیماری‌زا و مواد شیمیایی مضر) و حفظ شرایط کیفی مطلوب محصولات خوراکی.
•        تامین مسکن مناسب به گونه ای که امکان تماس با عوامل بیماری‌زا به حداقل کاهش یابد
•        تامین محیط کار سالم و ایمنی
•        تشویق استفاده مجدد و بازیافت و عدم تخلیه مواد زاید خطرناک در محیط
•        از بین بردن ناقلین بیماری (بندپایان و سایر ناقلین بیماری نظیر جوندگان) در منبع. (این فعالیت به مدیریت آفات موسوم است)
•        جدا کردن بیمار از دیگران در دوره سرایت و درمان آن‌ها جهت حذف مخزن بیماری
•        آموزش جامعه اعم از مردم، واحدهای آلوده کننده، قانون گذاران و کارگزاران
•        برگزینی و اِعمال استانداردهای مناسب
•        حمایت از برنامه های مهندسی بهداشت محیط و بهسازی، برنامه های پایش و نظارت قانونی در سطوح محلی، ناحیه ای، منطقه ای و ملی
 کنترل نحوه انتقال و سرایت بیماری‌های منتقله از محیط
در بسیاری از بیماری‌های منتقله از محیط به ویژه بیماری‌های عفونی، ناقلین و حاملین بیماری از اهمیت شایانی در گسترش ناخوشی در جامعه برخوردار هستند. در مبارزه با ناقلین، هدف اصلی کنترل عامل بیماری نیست. دخالت در چرخه بیماری و ایجاد موانع در این مواضع به نحو چشمگیر می‌تواند سبب کاهش موارد بیماری در جامعه شود.
این روش پیشگیری و کنترل نیازمند اعمال مستمر معیارهای کنترل کننده است که سرانجام منجر به حذف تماس عامل بیماری‌زا و انسان می‌شوند. این معیارهای کنترل کننده عمدتا عبارتند از :
 
•        جلوگیری از تحرّک ناقلین و افراد حامل بیماری
•        اطمینان از سالم بودن آب برای مقاصد آشامیدن، استحمام، شستشو و غیره
•        جدا کردن منبع بیماری ( آلودگی)   و پذیرندگان بالقوه آن تا حد امکان
•        اطمینان از اینکه تهیه، فرآورش و توزیع مواد غذایی هیچ گونه امکانی جهت گسترش و انتقال بیماری فراهم نخواهند کرد
•        کنترل آلودگی هوا، خاک، آب و همچنین مدیریت صحیح مواد زاید خطرناک، سوانح و حوادث و ترکیبات سرطان‌زا و مواد سمی
•        جلوگیری از دسترسی به منابع بیماری نظیر آب‌های آلوده جهت استحمام و شنا و مناطقی که توسط ناقلین بیماری آلوده شده است.
•        برگزینی و اجرای استانداردهای زیست محیطی در خصوص آب، هوا، خاک، سروصدا، کاربری اراضی و مسکن
•        آموزش مردم، واحدهای  آلوده کننده، قانون گذاران و رساناها در خصوص جنبه های مختلف بیماری
•        حمایت از برنامه های مهندسی بهداشت محیط و بهسازی، برنامه های پایش و نظارت قانونی در سطوح محلی، ناحیه ای، منطقه ای و ملی
•        تغییر عادات فردی نظیر استعمال دخانیات، سوء تغذیه، تنش‌های روحی و روانی، پرخوری و بی تحرّکی. ارتقای بهداشت فردی و شستشوی دست‌ها جهت پیشگیری از انتقال فرد به فرد عوامل بیماری‌زا و ترکیبات سمی
کنترل حساسیت افراد در معرض ابتلا به بیماری‌های منتقله از محیط
حتی اگر هیچ اقدامی در خصوص کنترل عامل بیماری‌زا و نحوه سرایت آن صورت نگیرد، تغییر شرایط و عواملی که منجر به تغییر حساسیت افراد شود، می‌تواند به کلّی سیمای شیوع و گسترش یک بیماری را در جامعه دگرگون سازد. زیرا همه افراد از نظر استعداد ابتلا به یک بیماری در شرایط یکسان نیستند. بسیاری از عوامل نظیر سن، عادات تغذیه ای، کشیدن سیگار، شرایط و استانداردهای زیستی به ویژه مسکن می‌توانند شانس ابتلا را تغییر دهند. مستعدترین افراد در ابتلا به بیماری‌های منتقله توسط محیط را کودکان و سالخوردگان و افراد دارای بیماری‌های مزمن تنفسی و قلبی عروقی تشکیل می‌دهند. از طرفی به دلیل وضعیت شغلی و حتی شرایط اجتماعی و اقتصادی برخی از افراد بطور سیستماتیک بیشتر در معرض عوامل بیماری‌زا قرار خواهند گرفت. در این بخش از زنجیره کنترل بیماری، هدف بهداشت محیط تغییر و بهبود شرایط محیطی به گونه ای است که فرد حداقل حساسیت در برابر بیماری را از خود نشان دهد.
با اقداماتی مانند رعایت بهداشت فردی،‌ برقراری استانداردها، تامین شرایط مطلوب در مسکن، تامین آب آشامیدنی سالم، دفع و تصفیه فاضلاب‌ها و بسیاری از اقدامات دیگر، بهداشت محیط نه تنها می‌تواند به حذف عامل بیماری‌زا یا قطع زنجیره انتقال منجر شود، بلکه حساسیت فرد را نیز در برابر بیماری به طور چشمگیر کاهش خواهد داد.
اهمیت اقدامات بهداشت محیط از دیدگاه ارزش کنترل بیماری‌ها حتی از اقداماتی نظیر واکسیناسیون نیز بیشتر است. زیرا در واکسیناسیون، هدف کاهش حساسیت و یا افزایش مقاومت فرد به یک یا چند عامل بیماری است، با اینکه تجربیات حاکی از این واقعیت است که تامین مسکن با شرایط مطلوب، بهسازی محیط (آب، فاضلاب، مواد زاید و کنترل ناقلین)، و رعایت بهداشت فردی می‌تواند  منجر به مقاومت طولانی مدت و پایدار در برابر طیف وسیعی از بیماری‌های منتقله در جامعه بشود.
 چالش‌های عمومی و تخصصی بهداشت محیط
بهداشت محیط را می‌توان در زمره علوم کاربردی طبقه بندی کرد. در این شاخه کاربردی، افراد با بهره گیری از علوم مختلف جهت پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سلامتی و تامین رفاه و آسایش انسان‌ها فعالیت می‌کنند. فعالیت‌های بهداشت محیط بسیار گسترده و متنوع بوده و برنامه های مختلفی اعم از عملیات مهندسی، فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی، اقدامات اصلاحی، کارهای ستادی و مدیریتی و غیره را  شامل می‌گردد. برخی از مهمترین برنامه های بهداشت محیط عبارتند از : پیشگیری از بروز سوانح و حوادث، کنترل آلودگی هوا، پیشگیری از بیماری‌های واگیر، بهداشت محیط در موارد اضطراری، نظارت بهداشتی بر تهیه، توزیع و فراورش مواد غذایی، کنترل بیماری‌های ناشی از مواد غذایی و مسمومیت‌ها، کنترل مواد زاید خطرناک، بهداشت مسکن، حفظ سلامتی در محیط‌های بسته، کنترل حشرات و جوندگان، بهداشت اماکن عمومی، کنترل سر و صدا، کنترل عوامل مزاحمت آفرین، بهداشت شغلی، بهداشت و ایمنی فراورده های تولیدی، کنترل پرتوها، بهسازی اماکن و فعالیت‌های تفریحی، تصفیه و دفع فاضلاب‌ها، مدیریت مواد زاید شهری و مواد زاید خطرناک، بهداشت شناگاه ها و سایر تفریحات آبی، تامین آب آشامیدنی سالم.
گستردگی فعالیت‌های بهداشت محیط ایجاب می‌کند تا افرد شاغل در این بخش از دانش و مهارت‌های لازم برخوردار باشند. به طور کلی می‌توان طبق جدول 5 فعالیتهای بهداشت محیط را در شش گروه عمومی و دوازده گروه اختصاصی طبقه بندی کرد. ذیلا به ذکر هر یک از این گروه ها و زیرمجموعه های آنها خواهیم پرداخت


                                                                                                                  بهداشت محیط دانشگاه لرستان